Gezi Notları: Artemis Tapınağı

Efes, Artemis Tapınağı Rekonstrüksiyonu

Antik dünyanın yedi harikasından biri olan Artemis Tapınağı, İzmir - Selçuk'ta, yürüme mesafesinde.. 

                              

Tapınak, adı üstünde tapınma amacıyla MÖ. 6. yüzyılda Kral Kroisos'un yardımıyla inşa edilmiş. Sonra söylentiye göre, adını ölümsüzleştirmek isteyen biri tarafından MÖ. 356 yılında Büyük İskender'in doğduğu gece yakılmış. Daha sonra yeniden inşa edilse de deprem ve yağmalarla yıkılmış. Açığa çıkan taşlar, çevredeki İsabey Camisi ve St. Jean Bazilikası'nın yapımında kullanılmış. Tamamen mermerden yapılan 115 metre uzunluğundaki tapınakta, her biri 18 metre olan 127 sütun varmış. Sütunlardan biri 1973 yılında gerçek haline uygun olarak tekrar yerine konmuş ve şu an sergileniyor.

Artemis Tapınağı'nın bulunuşu, ne yazık ki Anadolu'daki çoğu değerimiz gibi onu bulan bir yabancıyla başlamış. İngiliz demiryolu mühendisi J. T. Wood, yedi yıl süren araştırmaları sonucunda 1869 yılında burayı keşfetmiş. British Museum tarafından başlayan kazı çalışmaları, Avusturyalılar tarafından devam etmiş. Tapınaktan geriye kalan kabartmalı sütunlar ve arkaik sütun başlıkları günümüzde Londra, British Museum'da sergilenmektedir. Tapınak, paganlar için antik dönemin hac merkezidir.

Efesli Artemis kimdir?

Mitolojide Artemis, Zeus ile Leto'nun kızı ve Apollon'un kız kardeşi olarak bilinir. Roma döneminde ise Diana olarak adlandırılır. Artemis; doğanın, avcılığın ve ayın tanrıçasıdır. Kardeşi Apollon'dan bir gün doğmuş ve mitolojiye göre annesine doğumda yardımcı olmuştur. Bu doğumda annesinin acılarını gördükten sonra bakire kalmaya karar verir ve hiç evlenmez. kutsal hayvanı, geyiktir; ok ve yay taşır. Artemis Heykeli, Anadolu'nun ana tanrıça inancının bir sembolüdür. Avcı olan Artemis figürü ise daha olgun tasvir edilir.

                      

Görülecek pek bir şey kalmamış.. Antik dönemde, yedi harikayı belirleyen seyyaha göre, bu yedi harikadan altısını gölgede bırakacak güzellikteymiş. Şu an sadece temel taşları ve üzerinde leylek yuvası bulunan bir sütundan ibaret kalmış bu yapı. Efes şehrine yapılan hem antik dönemde hem Bizans dönemindeki saldırılarda yakılmış, yıkılmış, yağmalanmış. Geriye kalan bazı yapı elemanları Saint Johanna Bazilikası ve İsa Bey Camii yapımında kullanılmış. Bu gibi değerli eserlerin korunması adına güvenliği ve temizliği sağlansa çok güzel olur. Vaktiniz varsa şöhretine hürmeten ziyaret edin.

                             

Ayakta kalan tek sütun ve arka planda Selçuk Kalesi yer alıyor. 

Gitmeden önce Artemis Tapınağı'nın bir görselini telefonunuza indirin. Tapınağın kenarında bir taşa oturup görsele bakın. Sonra da tapınağın bıraktığı boşluğa bakın.. ve hayal edin.. Üzülmekle hayranlık ötesi bir etkilenme arasında dalgalanmak mümkün..