Türkülerin Dilinden: Şu Karşıki Dağda Kar Var Duman Yok


Türkünün Yöresi: Rumeli Göçmeni Hatay Türküsü (Bulgaristan/Deliorman)
Kaynak Kişi: Emel Akçay/Halide Alkan
Derleyen ve Notaya Alan: Muzaffer Sarısözen

Şu karşıki dağda kar var duman yok
Benim sevdiceğimde din var, iman yok (aman...)
Vardım baktım nazlı yarim evde yok

(Nakarat)
Ver benim sazım efendim ben gider oldum
Süremedim lavantayı konsola koydum

Şu karşıki dağda titirer dallar
Benim gönlüm arzu çeker, tomurcuk güller (aman...)
Kader kısmet böyleyimiş ne yapsın eller
...

Çok sevdiğim, buram buram Rumeli kokan bir türküdür; nağmelerinden anlıyorsunuz. Ancak. TRT kayıtlarına Hatay olarak geçmiştir. Bulgaristan, Türkiye sınırları dışında kalınca birçok Türk Anadolu'ya göçmüştür. Göçmenler de türkü, ağıt gibi kültür hazinelerini yerleştikleri yerlere taşımışlar ve böylece bunlar o illerin kayıtlarına geçmiştir. 

Nasıl da gönül telini titretiyor öyle, nasıl insanın içine işliyor ince ince.. İnce uzun nağmelere kayıtsız kalmak mümkün mü? ''Süremedim lavantayı konsola koydum'' dediğine göre kadın ağızlı bir türküdür, nâzenin durumunu ortaya koymuş. 

Hani insanın içi yanar da kelimelerle ifade edemez.. İşte böyle türküler dile getiriyor, dışa vuruyor hâl-i pürmelâlimizi.. ''Din var imân yok'' derken güzel bir tespit içeriyor; çağımızı özetlercesine.. İnsanların dini artık görünüşte. Herkes gösterme çabasında ama kalbiyle imân eden kalmamış. Kıyıda köşede gönül ehli, kalbi zengin insan bulursanız aman kaybetmeyin, değerini bilin. Öte yandan türkünün dizelerinde, sevilenin seven bir insana yakışmayan tavırlarda olması anlatılmaya çalışılmış. ''Kader kısmet böyleyimiş ne yapsın eller'' dizeleri ise, bir hayal kırıklığına dem vuruyor. Bu söze yüreğimi bıraktım. Çok çabalamak da yetmiyor bazen, alın yazısı müsaade etmiyor. ''Nasipte varsa gelir Şam'dan Yemen'den/Nasipte yoksa ne gelir elden.'' misâli..

Ah ki, insanların büyük çoğunluğu bu güzelim türkülerimizden habersiz yaşlanıp gidiyor, ne yazık ki.. Bunlar kültür hazinesi.. Popüler şarkılar çabuk tüketiliyor, unutuluyor; ama türküler öyle mi, zamana meydan okuyor. Ben burdayım, bu toprakların asıl sahibi benim dercesine..

Derleme: 

Bizim türkülerimize bizden daha çok sahip çıkan Paul Dwyer: https://www.youtube.com/watch?v=V5ODDNNl4d4

@müverriheninkaleminden

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder