Eser; Dr. Göksel Tiryaki'nin Barak Ovası köylerinde, yaşanmış veya gerçek hayattan izler taşıyan hikâyelerini topladığı bir öykü kitabıdır. 18 öyküden oluşmaktadır.
Barak Ovası, Gaziantep'in Nizip, Oğuzeli ve çevresindeki bereketli topraklardır. Yazar, bu eseriyle 1950'li yıllar ve sonrasında makineleşme hamlesiyle iş gücünün kentlere kayması, köyden kente göçün etki ve sonuçları, hızlı şehirleşme (modernleşme), şehirde yaşanan uyum sorunları gibi o yıllardaki değişim-dönüşüm sürecine dikkat çekmiştir.
Anadolu köylerindeki yaşamı, köylünün yoksulluğunu ama aynı zamanda kanaatkârlığını, taşradaki temel iş olanağı olarak tarımı, kente göçün hem şehirdeki hem de köydeki yansımalarını akıcı bir dille anlatmış. Satır aralarında kişilerin yöresel konuşması, tecrübelerini hikmetle anlatması üslûba samimiyet katmıştır. Bu bakımdan yöre halkının ''cor'' dediği Barak'ın özlü sözleri, sözlü kültürlerinin zenginliğini gösteriyor.
Eserin başında kitapta geçen tüm kişi ve olayların, gerçek kişi ve olayları yansıtmadığı belirtilmiş. Ancak öykülerdeki yaşanmışlık hissi gerçek hayattan izler taşıdığını gösterir nitelikte.. Kitabı okurken insan kendisini o köylerin doğal havasında gezintiye çıkmış hissediyor.
Bizde Batılılaşma/modernleşme süreci Tanzimat dönemi ile başlamış; yönetim, ekonomik, askeri, toplumsal ve kültürel birçok alanda ciddi yansımaları olmuştur. Bir yenileşme hareketi olarak görülse de bu süreçte çok şeyler yitirdiğimiz tartışılagelmiştir.
Öyküler, Barak yöresinde kendine has insanları ele almıştır. Başlangıçta kişi ve mekân tasvirleriyle başlıyor, devamında karakterlerin gizemi çözülmüş bir hâlde asıl konuya geçiliyor ve hüzünlü bir atmosfer oluşturularak okurlarında buruk bir tat bırakıyor. Toprakla uğraşan insanların duyguları, karşılaştıkları zorluklar, yaşadıkları çaresizlikler anlatılmıştır. Bu bakımdan yaşadığımız coğrafyayı Cemal Süreya ne güzel tarif etmiş: ''Hevesin, mutluluğun boğazda en sert kaldığı coğrafyanın çocuklarıyız.''
Öte yandan kitaba ismini veren 'Garıp' öyküsü etkileyiciydi. Ağa çocuğu olmasına güvenerek babalarının gölgesinde yaşayıp hiçbir iş tutmayan evlâtlar, babaları ölüverince birbirlerine girip aralarındaki bağı koparıyorlar. Aile dağılınca, birlik bozulunca, elleri iş tutmayınca babasından kalan arazileri onun gibi yönetememişler, ailede babanın yokluğu açıkça hissedilmiştir. Kendi payına düşen tarlayı satıp hanımıyla şehre göçen Garıp da saflığı ve işbilmezliği nedeniyle dolandırılmış, yolu sonunda hapse düşmüştür. Bunda eğitim seviyesi de etkilidir. Şehir yeri çetin yüzünü göstermiştir. Hayat koşulları yüzünden küçük dünyalarını bırakıp tanımadıkları yabancı bir şehre göç etmenin, bu yeni yere uyum sağlamanın nasıl zor bir süreç olduğunu birçoğumuz tecrübe etmiştir. Bu öykü köylü vatandaşın hayatın gerçek yüzüne hazırlıksız yakalanmasını, şehre uyum sorununu açıkça gösteriyor.
Nizip doğumlu yazar, 'Tirekili' mahlâsıyla Barak kültürünü, tarihini, müziğini, hatıralarını, insanlarını tarihe not düşerek kaydetmeyi görev bilmiş. İçinden çıktığı topraklardaki izleri unutulup gitmemesi için yılların birikimiyle yazarak, anlatarak, fotoğraf ve video aracılığıyla gelecek kuşaklara aktarmaya çalışmaktadır. Yazar bu bağlamda özünden kopmayarak geldiği toprakları hatıralarıyla, gözlemciliğiyle, yöresel ağızla birleştirerek geçmişe ayna tutmuştur. Barak Türkmen kültürünün tanıtımına katkı sunmakta, memleketine hizmet etmektedir. ''Memleket Hikâyeleri'' tadında güzel bir eser. Bu tür eserlerle Anadolu'nun pek çok yöresinin çeşitli yönlerden kayıt altına alınmasını gerek sosyo-kültürel açıdan gerek edebiyatımız için değerli buluyorum. Kitap için Kitap Şuuru ailesine teşekkürler.. Kitapla ve sevgiyle kalın.
Kitabın Künyesi:
Kitabın Adı: Garıp, Bir Zamanların Barak Ovası Hikâyeleri
Yazarı: Göksel Tiryaki
Türü: Edebiyat, öykü
Sayfa: 240
Yayınevi: Kitapyurdu Doğrudan Yayıncılık
''Kitap Şuuru, İnsanlık Şuurudur.''
@müverriheninkaleminden
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder