Türkülerin Dilinden: Eklemedir Koca Konak

Buldan Kültür Evi/Nâm-ı diğer Eklemeli Konak

Eklemedir Koca Konak

Eklemedir koca konak ekleme (aman aman)

Nazlı da yârim yine yine düştü aklıma

Nasıl edeyim başımdaki sevdaya (aman aman)

Aman aman dostlar yoldan geldim yorgunum

Orta da boylu bir güzele vurgunum.

Bizim bağın menekşesi al olur (aman aman)

Alem de sevdiğine yanar kül olur

Sevdiğini alamayan del'olur. (aman aman)

Haydi haydi gidelim aynalı konağa üçümüz

Taze de şeftalidir bizim yükümüz.

Bizim bağa gider iken serhaya (aman aman)

Çektiler kolumdan beni tenhaya

Nasıl edeyim başımdaki sevdaya (aman aman)

Aman aman dostlar kabir de bana dar gelir

Bu gençlikte ölüm de bana zor gelir.

Türkünün Yöresi: Denizli/Buldan
Kaynak Kişi: Kemal Kazdağlı
Derleyen ve Notaya Alan: Ahmet Yamacı

Türkülerimiz, insanı alıp götürür; birbirinden farklı yorumların içinde hepsinden bir şeyler bulursunuz. Gönül telimizi titreten bu türkü ayrıca Gâzi Mustafa Kemal Atatürk'ün de sevdiği bir türküdür. Türkü TRT kayıtlarında Aydın'a ait olsa da bu yanlış bilgi olup, Buldan yöresine aittir. Çünkü Eklemeli Koca Konak Buldan'da ve türkünün yaşandığı olay da Buldan'da geçmiştir. Kestane deresine giderken sol tarafta Çayır Deresi mevkiinde bir Aynalı Konak olduğu, olayın burada geçtiği bilinmektedir. Biliyorsunuz bugün Buldan, Denizli iline bağlıdır. Kaynak kişinin yakını, bunu TRT'deki işgüzar bir görevlinin Aydın'a mal ettiğini belirtir. Ayrıca türkünün nakaratını ''Eklemedir Koca Kavak'' şeklinde yorumlayanlar da var. Kavak nasıl ekleme olsun, sorarım size, mantıklı mı şimdi bu? 

Gelelim türkünün hikâyesine.. 19. yüzyıl (1800'lü yılların başları) olayın yaşandığı dönem Denizli il değil, Buldan ise kaza olarak Aydın vilâyetine bağlı. Günümüzdeki Denizli'nin Buldan ilçesine bir bey atanır. Yeni gelen beyimiz bugün Çayır Deresi denilen yerde görenlerin hayran kalacağı muhteşem bir konak yaptırır. Konağın ünü Aydın Paşasına kadar ulaşır. Paşa konağı incelemeleri için adamlarını bölgeye gönderir. İşittiği gibi kendi konağından büyük ve güzelse yakıp yıkmalarını söyler. Paşanın emri üzerine adamları bölgeye gelirler, bakarlar ki konak çok güzel, göz kamaştırıyor. Paşanın verdiği emirle konağı yakarlar. Konağından vazgeçmeyen beyimiz ise daha sonra eklemeler yapıp konağını kurtarmaya çalışır. Buldan halkı da bu durumu türkülere dökmüştür. ''Eklemedir koca konak ekleme'' diye. Fakat türkünün sözlerinden hikâyenin bu kadar basit olmadığı anlaşılır.

Önceden dinlediğimde sözlerine kendimi verememiştim, insanın içini burkuyor gerçekten. Bu topraklarda çok büyük acılar yaşandı. Kızlarımız, kadınlarımız çok ağır bedeller ödedi ve hâlâ daha ödüyorlar. Saldırıya uğruyor, öldürülüyor, katlediliyorlar. Bu türkü bu acının ağırlığını geçiriyor bize..

      ''Kabir de bana dar gelir/Bu gençlikte ölüm de bana zor gelir.''

Bazı kişilerin yorumu türkünün özüne, ağırlığına uymuyor. Sesine tam uymuş dediğim bu türküyü Kerim abiden ve Zara'dan dinlemek tercihimdir. Türkü tadında kalın..

Derleme:

Kerim Yağcı yorumu: https://www.youtube.com/watch?v=Yo0ZUXhKpeo
Zara yorumu: https://www.youtube.com/watch?v=eiwph4WEBYM
Atatürk fotoğrafları eşliğinde Linda Çandır yorumu: https://www.youtube.com/watch?v=l9G1AP66SkA
Yedi Karanfil'in enstrümal versiyonu: https://www.youtube.com/watch?v=84UkG809LUU
Ege'den: https://www.youtube.com/watch?v=WDu8uEwAnOA

@müverriheninkaleminden